Быў не рамеснікам, а майстрам
Уздымаючы актуальную на гэтую пару тэму жніва, перабіраючы газетныя падшыўкі 20-гадовай і болей даўніны, выразна зразумела, што наступным героем распачатага “раёнкай” цыклу аповедаў, прысвечаных 95-годдзю Бабруйскага раёна, “След на зямлі” павінен стаць Генадзь Хурсан. Людзям, якія маюць дачыненне да сельскай гаспадаркі раёна, хто працуе ў галіне не адзін год і тым болей жыхарам бортнікаўскай зямлі не варта тлумачыць — што гэта за чалавек і якім ён быў. Для іншых адзначу — быў Чалавекам!
Гавару гэта і таму, што неаднойчы ў сваім карэспандэнцкім жыцці сустракалася з Генадзем Мікалаевічам — і выключна заўсёды з нагоды яго ўшанавання як перадавіка СВК “Гігант” не толькі раённага, але абласнога і рэспубліканскага ўзроўняў — і таму, што такіх адозваў прытрымліваюцца выключна ўсе, хто ведаў гэтага чалавека, хто з ім працаваў, каму заўчасная страта Генадзя Хурсана прынесла смутак і боль.
У свой час “раёнка” пісала:
26 жніўня 1998 г. “У бацькі і сына Хурсаноў з калгаса “Гігант”, як і ў мінулыя гады, у гэтым уборачным сезоне справы ладзяцца. Мікалай Ціханавіч і Генадзь Мікалаевіч ізноў лідзіруюць. Іх экіпаж з пачатку жніва намалаціў ужо каля шасцісот тон зерня”.
25 жніўня 2001 г. “Важнейшая сельгаскампанія — жніво. Аднымі з першых рапартавалі аб яе завяршэнні хлебаробы калгаса “Гігант”. Усе стараліся. Але найбольшы поспех выпаў на долю камбайнавага экіпажа ў складзе Генадзя Хурсана і Аляксандра Дзеркача, якія першымі ў раёне намалацілі тысячу, а затым і паўтары тысячы тон зерня — выйшлі на найбольш высокі рубеж!”.
21 ліпеня 2007 г. “Победители республиканского соревнования “Жатва-2006”… Г.Н. Хурсан — ст. комбайнер СПК “Гигант”.
15 жніўня 2012 г. “Почти одновременно несколько комбайновых экипажей “гигантовцев” первыми перешагнули тысячный рубеж в намолоте зерна… Это экипажи Ивана Коновальчика — Михаила Альховика, Владимира Зуба — Ивана Станкевича, Геннадия Хурсана — Ивана Богданова… Эти комбайнеры не первый год бороздят хлебную ниву, ежегодно показывая на жатве пример самоотверженного труда”.
І такіх прыкладна слоў пра знакамітага камбайнера “Гіганта” Генадзя Мікалаевіча Хурсана, пра яго разам з ардэнаносцам-бацькам Мікалаем Ціханавічам — такім жа адданым камбайнерскай справе чалавекам — набярэцца ў сукупнасці не на адзін нумар раённай газеты.
“Вытокі Генадзевай працавітасці і дабрыні — у бацьку, — згадвае старэйшая сястра героя аповеду Раіса Мікалаеўна Кавалёва. — Бацька аддаў камбайнерскай справе 44 гады. Ён жыў сваёй работай, да камбайна ставіўся, як да адушаўлёнага прадмета. Бруду, паломкі, нават нязначнай, цярпець не мог, на гэта і цікаўнаму да тэхнікі Гене з малалецтва ўказваў. Да нас, дзяцей, тата ставіўся з вялікай пяшчотай ды і ўвогуле з людзьмі быў ветлівы, добразычлівы… Але ж і выхаванне маці Антаніны Іванаўны сказалася. З-за бацькавай занятасці менавіта яна ў асноўным займалася намі. Не маючы асаблівай патрэбы ў сродках — перадавы камбайнер прыносіў дадому немалыя грошы — маці, між тым, не стрымлівала нас, калі ў дзяцінстве разам з іншымі ішлі працаваць у калгас. На бацькава шкадаванне і прапанову засцерагчы дзяцей ад нялёгкай дарослай працы звычайна гаварыла — няхай ідуць, трэба, каб былі, як усе”.
…Хлебаробчую справу Генадзь Хурсан спазнаў яшчэ да службы ў войску — у апошнія школьныя гады і адразу пасля іх быў памочнікам Мікалая Ціханавіча на жніве. Ужо тады ўяўляў, як некалі сам сядзе за штурвал гэтай агромністай машыны і ў працы паспрачаецца з перадавіком-бацькам (Мікалай Ціханавіч узнагароджаны ордэнамі “Знак Пашаны” і “Працоўнага Чырвонага Сцяга”), працягне ягоную слаўную традыцыю.
Пасля заканчэння Міхалёўскай школы (з 1 па 9 клас вучыўся ў Бортнікаўскай СШ) і службы ў войску Генадзь, як і планаваў, вярнуўся на малую радзіму, у Вялікія Бортнікі, прыйшоў на працу ў “Гігант”. Некаторы час быў памагатым у Мікалая Ціханавіча — удваіх яны тым болей трымалі перадавую пазіцыю на ўборцы хлябоў. Затым і яму самаму даручылі павесці камбайн па бяскрайніх гігантаўскіх палях. З таго першага жніва і да апошняга ў 2015 годзе Генадзь Хурсан рабіў гэта, як задушэўную песню спяваў — нетаропка, пранікнёна, асцярожна выводзячы кожную ноту, каб у рэшце рэшт узняць голас на поўную моц — не пакінуць на ніве ніводнага коласу, не аддаць глебе ніводнага зерня, аддзячыць зямлі-карміцелькі за ўраджай, калектыву — за аказаны давер.
Давер, які малодшы Хурсан — па характары стрыманы і немнагаслоўны, у рабоце — напорысты і пранікнёны, абыякавы да славы, але неабыякавы да вынікаў працы — апраўдаў спаўна. Ягонае імя, як некалі бацькава, гучала на кожным свяце раённых “Дажынак”, на кожнай урачыстасці з нагоды прафесійнага дня работнікаў сельскагаспадарчай галіны, на штогодным раённым злёце перадавікоў (незадоўга да смерці быў удастоены 15-га ганаровага звання “Лепшы камбайнер”).
Гучыць і сёння… Ва ўспамінах родных, калег, аднадумцаў-сяброў, у шэлесце спелай хлебнай “гігантаўскай” нівы, у подыху ветра над ёй, у роўным, прыглушаным гуле
гігантаў-камбайнаў…
Слаўны працоўны шлях знакамітага механізатара быў адзначаны шматлікімі ўзнагародамі, сярод якіх высокія дзяржаўныя — медаль “За працоўныя заслугі” і ордэн “Знак Пашаны”.
Алена КАРПЕНКА. Фота з сямейнага і рэдакцыйнага архіваў.
Старшыня СВК “Гігант” М.П. Левакоў: “Вельмі часта згадваю Генадзя, вельмі… У адносінах да працы ён быў майстрам. Разумееце, не рамеснікам — прыйшоў, атрымаў заданне, выканаў, пайшоў. А майстрам — зрабіць, як найлепш, з гаспадарскім падыходам, з душой… Калі гаварыць пра чалавечыя якасці — быў надзвычай сціплы, сціплы і прыстойны…”.
Галоўны інжынер СВК “Гігант” І.А. Міхалёнак: “Такія людзі, як Генадзь Хурсан, вялікая рэдкасць… іх проста адзінкі — прыклад сціпласці, сумлення, працалюбства, чалавечнасці, дабрыні”.